Huidkanker

Basaalcelcarcinoom

Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende kanker in Nederland. Alhoewel het geen dodelijke aandoening is, kan het doormaken en de behandeling van deze huidkanker een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven.

Hoe ontstaat het basaalcelcarcinoom?

Basaalcelcarcinoom door zonlicht - Mohs KliniekenBlootstelling aan zonlicht is de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van huidkanker. Ultraviolette (UV) straling in het zonlicht veroorzaakt namelijk schade aan het erfelijk materiaal (DNA) in de celkernen van de opperhuid. Het kan soms gebeuren dat een DNA-beschadiging op een belangrijk punt in het erfelijke materiaal niet wordt gerepareerd en daardoor ontstaat er een kwaadaardige cel, die ongecontroleerd begint te groeien. Als gevolg hiervan kan na verloop van tijd huidkanker ontstaan. Het lijkt erop dat bij het basaalcelcarcinoom vooral veel kortdurende intensieve zonblootstellingen de oorzaak zijn, met name tijdens de kinderjaren. Het schadelijke effect van ultraviolette straling is groter bij mensen met een lichte huid en blauwe ogen. Overigens zijn er waarschijnlijk nog andere factoren die basaalcelcarcinomen doen ontstaan. Basaalcelcarcinomen ontstaan ook op plaatsen die niet of nauwelijks in de zon zijn geweest.

Wat zijn de verschijnselen?

Er zijn verschillende verschijningsvormen van het basaalcelcarcinoom. Deze hebben met elkaar gemeen dat op de huid een langzaam groeiende rode, huidkleurige of bruine verhevenheid ontstaat. Vroeg of laat gaat het gezwelletje in het midden open, waardoor een niet-genezend wondje ontstaat, waarop korstjes worden gevormd. Soms zijn er klachten van jeuk of pijn. Het aspect van het gezwelletje is wat glazig, glanzend en toont soms kleine bloedvaatjes. Soms kan het na geringe beschadiging gaan bloeden. Een basaalcelcarcinoom ontstaat vooral in gebieden die veel aan zonlicht zijn blootgesteld, zoals in het gezicht of op de oren. Een bijzondere vorm is het ´romphuid carcinoom´ dat, zoals de naam al zegt, vooral op de huid van borst en rug voorkomt. Deze vorm lijkt op een eczeemplek, maar jeukt meestal niet.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Hoewel een basaalcelcarcinoom meestal met het blote oog door onze dermatologen kan worden herkend, zal bij twijfel onder plaatselijke verdoving een stukje weefsel worden weggenomen (een biopt) voor microscopisch onderzoek.

Hoe wordt het behandeld?

In Mohs Klinieken kan het basaalcelcarcinoom met verschillende technieken behandeld worden. Voor welke methode uiteindelijk gekozen wordt, hangt af van de groeiwijze, de grootte, de plaats van de tumor en of er al eerder een behandeling heeft plaatsgevonden. Uiteindelijk komen we samen met u tot een behandelplan.

Heeft u een basaalcelcarcinoom in het gelaat, kijk dan op Mijn huidkanker. Met behulp van het beantwoorden van een aantal korte vragen krijgt u een gerichte indicatie en goed beeld van het verloop van deze ingreep.

Mohs micrografische chirurgie: onder plaatselijke verdoving wordt op een specifieke manier het basalioom weggesneden. Het bijzondere aan deze techniek is dat het weggesneden stukje huid onmiddellijk onder de microscoop wordt bekeken. Rest er ergens nog huidkanker, wordt er nog een stukje weggesneden en onderzocht. Dit wordt herhaald tot alle huidkanker weggenomen is. Nadien wordt het ontstane huiddefect gesloten. De behandeling kan een paar uren duren, afhankelijk van hoe vaak er opnieuw een stukje moet worden weggenomen. We hebben een gezellige “woonkamer” waar u rustig tussen de ingrepen door kunt verblijven. Wij voorzien u van eten en drinken.

De Mohs-techniek heeft een aantal belangrijke voordelen:

  • weefselsparend: er wordt een minimale hoeveelheid gezonde huid weggenomen
  • aan het einde van de hele ingreep weten we dat de gehele huidkanker is weggenomen
  • het aantal recidieven (huidkanker dat terugkeert) is, vergeleken met de andere technieken, het laagst.

Excisie: onder plaatselijke verdoving wordt het plekje weggesneden en de wond gehecht. Het weggesneden stukje huid wordt later microscopisch onderzocht door de anatoom-patholoog.

Photodynamische therapie: het basalioom wordt ingesmeerd met een gel en na een paar uur wordt het belicht met een speciale rode lamp. Deze behandeling dient na een paar uren herhaald te worden. De behandeling kan pijnlijk zijn, zodat plaatselijke verdoving soms noodzakelijk is. U verblijft in onze woonkamer en wij voorzien u van eten en drinken.

Celdodende zalf: de zalf wordt door uzelf gedurende een aantal weken op het basaalcelcarcinoom aangebracht. Een nadeel is de irritatie die dit tijdens de behandeling geeft.

Nacontrole

Na de behandeling van het basaalcelcarcinoom zien wij u volgens onderstaand schema terug. Dit doen we om nieuwe plekjes of het terugkomen van reeds behandelde plekjes vroeg te ontdekken. Bij deze controles wordt heel het lichaam nagekeken, een zogenaamde “total skin check”.

  • bij een basaalcelcarcinoom in het gelaat:
    • eerste jaar: 2x per jaar
    • volgende 2 jaren: 1x per jaar
  • bij meer dan 2 basaalcelcarcinomen op de romp en ledematen:
    • 3 jaren: 1x per jaar
  • bij 1 tot 2 basaalcelcarcinomen op de romp en ledematen:
    • controle bij de huisarts
  • romp en ledematen: na crèmebehandeling of photodynamische therapie: 1x na 6m

Indien u door uw dermatoloog naar ons bent verwezen, zullen de controles door uw dermatoloog worden uitgevoerd.

Wat kunt u zelf nog doen?

Het is belangrijk alert te zijn op verschijnselen die kunnen wijzen op een recidief (zie hierboven) of op een nieuw basaalcelcarcinoom elders op het lichaam. Als het vermoeden bestaat dat een recidief is opgetreden of dat een nieuw basaalcelcarcinoom is ontstaan, is het wenselijk hierover de huisarts of dermatoloog te raadplegen. Een handleiding voor zelfonderzoek vindt u hier.

In het algemeen zal bij patiënten met een basaalcelcarcinoom sprake zijn van overmatige blootstelling aan zonlicht in het verleden. We raden aan verdere zonbeschadiging van de huid te voorkomen door het nemen van beschermende maatregelen. Voor meer informatie, zie ook de folder “Zonlicht en de huid: verstandig omgaan met de zon”.